آقای مهدی روستایی دانش آموخته دوره عالی MPH در پایان نامه خود به بررسی دقت تشخیصی معیار های اتاوا و امرالد جهت تشخیص خونریزی تحت‌عنکبوتیه در بیماران مراجعه کننده با سردرد حاد به واحد اورژانس و نیز تاثیر بکار گیری این معیارها در تعداد سی تی اسکن انجام شده در اورژانس پرداخت.

مقدمه : با توجه به انجام متعدد و بدون اندیکاسیون تصویربرداری در واحد اورژانس جهت تشخیص بیماری ها که هم بار اقتصادی مضاعفی بر نظام سلامت وارد می سازد و هم در مواردی مانند سی تی اسکن موجب مواجه  بیماران با اشعه یونیزان می شود ، معیار های اتاوا و امرالد که معیارهای تصمیم گیری بالینی می باشند جهت تشخیص و طبقه بندی و بررسی لزوم انجام سی تی اسکن در بیماران با سردرد حاد توسعه یافته اند  چرا که هموار رد تشخیص خونریزی تحت‌عنکبوتیه (subarachnoid hemorrhage) که یکی از تشخیص های افتراقی سردرد حاد می باشد دشوار است و ممکن است به انجام موارد اضافی سی تی اسکن بینجامد . در این مطالعه به بررسی دقت تشخیصی و نیز تاثیر بکارگیری این معیار ها بر انجام سی تی اسکن پرداخته شده است .

روش کار : این مطالعه به صورت مرور نظام مند و متاآنالیز انجام شده است . جستجوی جامع در پایگاه‌های اطلاعاتی شامل PubMed ، Scopus،  Embase و Web of science انجام شد. سپس غربالگری ، انتخاب مطالعات و استخراج داده ها انجام شد و از ابزار QUADAS-2 جهت ارزیابی نقادانه مطالعات استفاده شد. مقادیر مثبت واقعی ، منفی کاذب ، مثبت کاذب  و منفی واقعی  جهت محاسبه مقادیر تجمیعی حساسیت، ویژگی، نسبت درست نمایی مثبت ، نسبت درست‌نمایی منفی و نسبت شانس تشخیصی (DOR)  با حدود اطمینان 95% استخراج شد . همچنین اثر معیار اتاوا بر انجام سی تی اسکن با محاسبه نسبت شانس(OR) تجمیعی جهت تعداد CT اسکن انجام شده در گروه SAH و غیر SAH ، قبل و بعد از اعمال معیار ارزیابی شد.

نتایج : حساسیت ، ویژگی ، نسبت درست نمایی منفی و نسبت درست نمایی مثبت جهت معیار اتاوا به ترتیب 99.4٪ ، 23٪ ، 1.29 و0.025بوده است . اندازه های فوق جهت معیار امرالد به ترتیب 98.3٪ ، 26.8٪  ، 1.34  و0.065 بوده است . نسبت شانس(OR) تجمیعی انجام سی تی اسکن با بکارگیری معیار اتاوا  1.15 بوده است و وقتی آنالیز زیرگروه انجام شد ، برای مطالعات اعتبار سنجی درونی این مقدار برابر با 1.07 و برای مطالعات اعتبار سنجی بیرونی این مقدار برابر با 1.21 بوده است.

نتیجه گیری : هر دو معیار اتاوا و امرالد ابزارهایی بسیار حساس جهت رد SAH در بیماران مبتلا به سردرد حاد غیر ضربه ای هستند که به بخش اورژانس مراجعه می کنند، اما ویژگی پایینی دارند و موجب کاهش به کار‌گیری سی تی اسکن در اورژانس نمی شوند.

مطالعه حاضر نشان داد که بکارگیری معیار های تصمیم گیری اگرچه می تواند در کار تشخیص به پزشکان کمک کند اما حتما باید اثرات به کارگیری آن ها بر جنبه های دیگر نظام سلامت مانند اقتصاد سلامت می بایست تحت بررسی قرار گیرد و ممکن است با وجود دقت تشخیصی بالا بار مالی نظام سلامت را افزایش دهند .